آئین‌های نوروزی آینه تمام نمای آفرینش و توزیع بختند
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۷۱۶۶۳
ایسنا/بوشهر نوروز، یکی از ارزشمندترین آئین‌های به‌جامانده از ایران باستان است. میلیون‌ها نفر در سرتاسر دنیا به‌ویژه در کشورهایی همچون ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکیه و بسیاری از کشورهای دور و نزدیک از غرب اروپا تا آسیای شرقی این جشن سالانه را در نقاط مختلف دنیا برپا می‌کنند تا آئین‌های نوروزی و فرهنگ و سنن خود را به جهانیان نشان دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در «دانشنامه آیین پیوند در سرزمین نوروز» به قلم کیوان پهلوان آمده است:« وقتی ما به روایات دانشمندان سده‌های اولیه اسلامی نظر می‌کنیم می‌بینیم بیشتر بنیادهای جامعه و فرهنگ شهرنشینی در نوروز بنا نهاده شده و قهرمان و پدید آورنده این فرهنگ مدنی جمشید بوده است (یا در بیشتر موارد جمشید بوده است».
وی درباره تعریف خود از سرزمین نوروز نیز اضافه می‌کند: «اگرچه نام نوروز در آثار مکتوب هخامنشیان نیامده، اما وجود بنای تخت جمشید بهترین بیان آیین‌های نوروزی با جشن بهاری است. تخت جمشید نه پایتخت امپراتوری بزرگ هخامنشی می‌توانست باشد و نه محل اقامت دائمی شاه و درباریان او. برای چنان مقصودی تخت جمشید بسیار کوچک است.
این پژوهشگر فرهنگ عامه همچنین اشاره می‌کند: «تخت جمشید پایتخت تشریفاتی و آیینی هخامنشیان بود که در آن جشن‌های نوروز و مهرگان باشکوه هر چه بیشتر برگزار می‌شد و نمایندگان ملت‌های پیرو (بیشترین دنیای متمدن آن روز) که از مرز سیحون تا حبشه و نینی در آفریقا و از شبه قاره هند تا کنار به سفر و مرز دانو ب دو اروپا را تشکیل می‌دادند، شرکت داشتند و به همین منظور، این بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین بنایی که تا آن روز بر روی زمین ساخته شده بود و شاید نماد بهشت آرمانی مردم کهن این سرزمین بود بنیانگذاری شد.»
به نوشته پهلوان:«ستون‌های به شکل درخت تراشیده، نقوش سر و نیلوفر آبی و گل، همانطور که زنده یاد مهرداد بهار آن را «باغی مقدس با درختان سنگی» خوانده است، نمایش رویش بهاری است.»
وی آورده است: «آیا معماری شگفت انگیز تخت جمشید که حتی امروز نیز بیننده را به حیرت می‌اندازد، این ستون‌های سر به آسمان افراشته، سرستون‌های اعجاب انگیز نقش‌های کنده بر سنگ از انسان‌ها با پوشاک‌ها و سلاح‌های گوناگون و این نقش حیوانات با آن همه نیرو و قدرت، افزون بر آنچه که از تزئینات و سکه‌ها و مهره‌ها و ظرف‌ها هخامنشی پیدا شده، دلالت بر پیشرفت هنر و صنعت و فناوری آن زمان نمی‌کند؟ آیا نقشه پلکان‌ها، آبروها، فاضلاب و کل مجموعه تخت جمشید یک نمایش از فرهنگ شهرنشینی پیشرفته نیست؟ اگر ساخت تخت جمشید بر حساب نجومی قرار گرفته باشد، خود این موضوع پیشرفت مردم آن دوران را در ریاضی و حساب‌های ستاره شناسی نیز می‌رساند. به طور کلی می‌توان گفت که جامعه اسطوره‌های جمشید لااقل از نظر مادی در بنای تخت جمشید هخامنشی بازتاب و تبلور یافته است.»
این مولف و تاریخ پژوه در ادامه عنوان می‌کند: «اما از نظر فرهنگی نیز خط‌های مختلف نگاشته شده بر سینه سنگ و یا بر لوحه‌های گِل نشان می‌دهد که در آن جامعه قانونی بوده و فرمانروایان خدای بزرگ را می‌پرستیده و مردم را به راستی تشویق می‌کرد و از دروغ پرهیز می‌داده و خود نیز چنین وانمود می‌کرده که طرفدار راستی و عدالت است. در آن جامع همچنین هر کس به قدر کار مهارت و زحمت خود در ساخت و نگه داشتن این بنا مزد و پاداش می‌گرفته است. مرد، زن و کودک هر کس کاری می‌کرده طبق قانون مزد دریافت می‌کرده است. احتمالاً در این جشن هاست که داریوش پیمان خود را با خداوند و مردم تجدید می‌کند، زیرا باور داشت یا می‌نمود که باور دارد که شاهی را فقط اهورامزدا خدای بزرگ و عطا کرده و نیز فرمانروای ایران (پارس) را ایران زیبا دارنده مردم خوب و اسپان خوب (این کشور پارس دارنده اسب آن خوب و مردمان خوب). و در همین مراسم بود که او از خدا می‌خواست این سرزمین را از سه چیز نگه دارد سپاه دشمن، سال بد و دروغ. این دعایی است که داریوش در کتیبه خود بر دیوار جنوبی صفحه تخت جمشید به خط میخی و زبان فارسی باستان یعنی کهن‌ترین نمونه زبان فارسی برای آیندگان به یادگار گذاشته است. شاید این دعا را در مراسم جشن نوروز در برابر صفر نگهبانان پارسی و اشرافی آن و بزرگان پارسی و مادی و نمایندگان دیگر ملت‌های تابع می‌خواند.»
پهلوان در بخش دیگری از جلد اول این کتاب 15 جلدی در خصوص نوروز ساسانیان و خسروانی می‌گوید: درباره نوروز خسروانی اطلاعات بیشتری از روایات اسلامی داریم. بارعام شاه در شش روز نخست نوروز بود و هر روز به طبقه ویژه اختصاص داشت روزهای نخست برای دهقانان (خرده مالکان)، اشراف (تیول‌داران)، سپاهیان و روحانیون بود و مردم عادی در روزهای بعدی می‌آمدند و روز ششم ویژه شاه و خواص آن او بود. شاه در روزهای نخستین هدیه می‌داد و در روز ششم هدیه‌ها را می‌پذیرفت.
وی ادامه می‌دهد: «بیست روز به نوروز مانده دوازده (به روایتی هفت) ستون از خشت خام در حیاط نصب می‌کردند و در آن دانه‌های هفت نوع غله: گندم، جو، برنج، ارزن، لوبیا، نخود و عدس را می‌کاشتند محصول را در روز ششم با سرود خوانی و موسیقی جمع می‌کردند و بر کف تالار می‌پاشیدند و ستون‌ها را تا روز مهر (شانزدهم) نگه می‌داشتند و برای وضع کشت سال در پیش تفال می‌زدند. در ماخذ، رسم آوردن هفت سین با چینی‌های حامل نقل و شکر یا هفت دانه قلعه نیز یاد شده است، اما شاید جالب‌ترین تبریک گویی نوروزی بود که به روایتی در روز نخست و به روایتی در روز ششم انجام می‌گرفت.»
این پژوهشگر و استاد دانشگاه آورده است: شخص تبریک خوشقدم و نامش فرخنده بود،. او در تبریکش از سوی دو نفر "فرخنده نیکبخت" می‌آمد و به سوی دو "پربرکت" می‌رفت. با خود سال نو می‌آورد و برای شاه تندرستی و خوشبختی آرزو می‌کرد. به احتمال بسیار این آیین نمادین بود و دو نفر فرخنده‌ای یا فرخنده نیکبخت جلوه‌های ۲ امشاسپند خرداد و امرداد هستند. خرداد نماد تندرستی و امرداد نماد نامیرایی و جاودانگی است. دو پر برکت نیز آب و گیاهان که نماد باروری و فراوانی این دو امشاسپندند.
پهلوان ادامه می‌دهد: «پس تبریک‌گو برای طرف در سال نو تندرستی و جاودانگی و برای سرزمینش برکت و باربری طلب می‌کنند و همه این‌ها را همراه با پیروزی هدیه می‌آورد (طرف می‌تواند شایان بزرگ خاندان باشد). این پیام پنهانی نوروز هنوز بازتابش در آئین‌های مردمی برپاست. هنوز بسیاری از ایرانی‌ها می‌خواهند نخستین کسی که به خانه و کاشانه‌شان گام می‌گذارد به نام تندرستی و خوشبختی بیاید.»
به نوشته وی، «پیام آفرینش نوروز در سبز کردن دانه‌های غلات جلوه می‌کند. انسان با سبز کردن هر دانه و رویش آن، به ویژه دانه‌هایی که نقش تغذیه دارند، در کار آفرینیش سهم کوچکی ایفا می‌کند و همان گونه نیز در نو کردن خود، جامه و خانه و اطرافیانش در نو شدن و تجدید حیات نوروزی شرکت دارد. بدین سان آئین‌های نوروزی آینه تمام نمای جشن نوروز در تجدید حیات، بازگشت به زندگی، آفرینش و توزیع بختند و همانگونه که خداوند در تجدید حیات طبیعت به آفریدگان و بندگان خود برکت و بخش می‌بخشد، مردمان نیز در رسم عیدی دادن و مرحمت و لطف به دیگران در این امر خدایی شرکت می‌کنند.»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: نوروز استانی اجتماعی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی اقتصادی نوروز نوروز 1402 استانی سیاسی استانی ورزشی استانی اجتماعی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی اقتصادی تخت جمشید ستون ها روز ششم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۷۱۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران جزء ۱۰ کشور اول دنیا در درمان بیماری‌های اورولوژی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ دکتر محمدرضا نوروزی در برنامه زنده سلام خبرنگار افزود: بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری شایع‌ترین بیماری های مردان در سنین بالا هست و بسیاری از خانم‌ها در سنین میانسالی و کهنسالی تجربیاتی از مشکلات ادراری را دارند. وی گفت: بسیاری اختلالات باروری و ناباروری به مشکلات اورولوژی مرتبط می‌شود.دکتر نوروزی ادامه داد: کشورما در چندین حوزه پیشرفت‌های خیلی خوبی داشته است مانندناباروری مردان. وی افزود: در زمینه درمان و تحقیق در رابطه با سلول‌های بنیادی پیشرفت داشته ایم. کشت سلول‌های بنیادی در زمینه درمان ناباروری در مورد آقایان و خانم‌ها پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است.نوروزی افزود: ما همیشه نگران هستیم با توجه به آلودگی‌های محیطی و صوت و غذای فست فود و غیره، بیماری‌های بدخیم و سرطان‌ها افزایش یابد. وی گفت: برخی ازبیماریهای کلیوی جزء شایع‌ترین سرطان‌ها هستند. مانند سرطان پروستات مردان و سرطان‌های مثانه. وی اظهار کرد: در کشور ما درمان‌ها به سمت درمان‌های کمتر تهاجمی پیش می‌رود، درمان‌هایی که فرد نیاز به اعمال جراحی باز نداشته باشد مانند استفاده از لیزر و مهندسی بافت.وی در پایان گفت: جامعه اورولوژی یک جامعه پویا، فعال و همدل هستش و یکی از بخش‌های خیلی خوب ما بخش اورولوژی و جراحی برای متخصصین خانم هستند که ما در دنیا بیشترین تعداد اورولوژیست خانم را نسبت به جمعیت در کشورمان داریم.بیست و هفتمین همایش اورولوژی ایران از ۱۱ تا ۱۵ اردیبهشت در مرکز همایش‌های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌شود.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان